پرستاری اجباری؛ سرپوشی بر زخم های سلامت

اگرچه طبق قانون «شغل سخت» به حساب می آید و به همین دلیل باید زودتر از موعد بازنشسته شوند، اما کم نیستند پرستارانی که با وجود عبور از سن بازنشستگی، همچنان به اجبار در مراکز درمانی خدمت می کنند.

معلق ماندن بازنشستگی پیش از موعد، موجب شده که انگیزه بسیاری از پرستاران برای ادامه خدمت فروکش کند، زیرا وقتی پرستاری نمی تواند از مزایای قانونی شغلش بهره ببرد و به خدمت اجباری اجیر می شود، نمی توان از چنین پرستاری توقع داشت که رغبت بالایی برای ارائه خدمت داشته باشد.
اگر پای حرف مسئولان این حوزه بنشینید، آنها کمبود نیروی پرستاری را دلیل این اجحاف عنوان می کنند. به گفته معاون پرستاری وزارت بهداشت، علت اجرای ناهماهنگ قانون بازنشستگی پیش از موعد برای پرستاران، نداشتن نیرو و اعتبار کافی دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌ها است.
محمد میرزابیگی به ایسنا توضیح داده که بازنشستگی در اختیار دستگاه‌های متولی آن مثل دانشگاه علوم پزشکی مربوطه و بیمارستان است؛ به همین خاطر در شهرستان‌های مختلف، برخوردهای مختلفی نیز با این قانون صورت می‌گیرد.
این مقام مسئول معتقد است: اگر دستگاهی بخواهد با درخواست بازنشستگی پیش از موعد پرستاران موافقت کند، باید به میزان کافی نیرو و اعتبار داشته باشد. جایی که نیرو ندارد، می‌تواند حتی افرادی که در شرف بازنشستگی هستند، را همچنان فعال نگه دارد.

مجلس به مصوباتش نظارت کند
اگرچه دانشگاه های علوم پزشکی اعلام کرده اند که به دلیل کمبود اعتبار و نیرو نمی توانند قانون بازنشستگی پیش از موعد را اجرا کنند ، اما دکتر یعقوب جعفری، عضو شورای عالی نظام پرستاری کشور در گفتگو با سلامت آنلاین تاکید دارد: این کار با هر دلیل و توضیحی که برای آن ارائه می شود، غیرقانونی است، همانطور که قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری حدود ۹ سال است که معلق مانده است و اجرا نمی شود.
هم اکنون به گفته جعفری، پرستاران مرد باید پس از ۲۵ سال خدمت و پرستاران زن پس از ۲۰ سال خدمت، بازنشسته شوند، اما سال هاست که این قانون از سوی دولت اجرا نمی شود.
این عضو شورای عالی نظام پرستاری خاطرنشان می کند: قانون بازنشستگی پیش از موعد پرستاران، مربوط به قانون برنامه چهارم توسعه است، اما مثل بسیاری از قوانین این حوزه، مسکوت مانده است.
به قول وی، وقتی از سوی خود دولت اذعان می شود که ۱۰۰ هزار پرستار کم داریم، بنابراین دولت باید برای جبران این نیرو اقدام کند تا بازنشستگی پیش از موعد پرستاران جاری شود، نه اینکه با طرح این مساله که دولت باید به سمت کوچک تر شدن حرکت کند، مانع جذب پرستاران جدید شوند.
همه اینها نشانه هایی است که به باور جعفری، نشان می دهد که مجلس نسبت به برخی از مصوباتش، پیگیری و نظارت درستی ندارد.
از نگاه این پرستار، کادر درمان از جمله پرستاری، یک شغل حاکمیتی است که نباید به طور کامل به بخش خصوصی واگذار شود، زیرا این کار باعث می شود که سلامت عمومی جامعه تحت تاثیر تصمیمات بخش خصوصی قرار بگیرد.

روند فرسایشی بازنشستگی در شغل پرستاری
پرستاران شاغل، چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی، با بازنشستگی پیش از موعد مشکل دارند. یکی از پرستاران بخش دولتی که در بیمارستان کودکان مفید کار می کند، در گفتگو با سلامت آنلاین گلایه می کند: الان روند بازنشستگی پیش از موعد برای بسیاری از پرستاران به شکل فرسایشی درآمده است.
به گفته این پرستار شاکی، الان روند بازنشستگی پرستاران به این شکل است که ابتدا باید بیمارستان مربوطه با بازنشستگی پرستار موافقت کند و سپس دانشگاه علوم پزشکی هم موافقت خودش را اعلام کند.
این روند به قول این پرستار، بسیار طولانی و نفس گیر است، زیرا معمولا دانشگاه های علوم پزشکی در ابتدا با بازنشستگی پیش از موعد موافقت نمی کنند و این فرآیند گاهی پنج سال زمان می برد.
پرستار دیگری که در بخش دولتی کار می کند در گفت و گو با سلامت آنلاین، حرف جالب تری می زند و می گوید: از من خواسته اند که اگر می خواهم پیش از موعد بازنشسته شوم، باید پرستار دیگری را پیدا کنم، اما هنوز بعد از دو سال، نتوانسته ام کسی را جایگزین خودم پیدا کنم.
پرستاران زیادی با این مشکل مواجهند. یک پرستار شاغل در بیمارستان دولتی قم هم می گوید: دو سال است درخواست بازنشستگی با 20 سال خدمت را داده ام ، ولی به من می گویند کسی را جایگزین خودت کن تا با بازنشستگی ات موافقت کنیم. این واقعا ظلم آشکار است، مگر من پرستار در جیب دارم یا مسوول استخدام بیمارستان هستم، من چگونه باید برای ادامه کار اجباری انگیزه داشته باشم؟
اینکه پرستار مجبور شود برای احقاق حقوقش، تا این حد به مشقت بیفتد، فرآیندی است که قطعا نه با اخلاق و نه با قانون، سازگار نیست. بی گمان، حل مشکل کمبود پرستار، درمان ریشه ای می خواهد و در این راستا دولت باید از استخدام پرستاران حمایت کند، نه اینکه با درمان های مقطعی مثل خدمت اجباری پرستاران، بر این زخم سرپوش گذاشته شود.