در باره بیماری وبا
معرفی وبا:
عامل بیماری زای وبا باکتری به نام ویبریو کلرا است و سمی كه این میكروب در روده باریك انسان ترشح می كند، باعث ایجاد بیماری در انسان میشود. وبا یک بیماری واگیر عفونی است که فقط در انسان ایجاد بیماری میکند. این بیماری چون اولین بار در منطقهای به نام التور در آفریقا پیدا شد، به این نام مشهور میباشد. عامل بیماری مدت زیادی در آب زنده میماند و در مناطقی که سطح آبهای زیر زمینی آن بالا است، بیشتر شایع است و بیشتر عامل بیماریزا از طریق مدفوع و فاضلاب قابل انتقال است.
وبا بیماری عفونی است که اسهال شدید آبکی ایجاد می کند و می تواند به بی آبی بدن و در صورت درمان نشدن به مرگ منجر شود.
شیوع وبا یک مشکل جدی به حساب می آید و سالانه حدود ۳ تا ۵میلیون نفر را مبتلا می کند و منجر به مرگ بیش از ۱۰۰هزار نفر می شود.
منابع شایع ویروس ویبریوکلرا و علل ابتلا به وبا
* آب
* یخ تهیه شده با آب آلوده
* موادغذایی و نوشیدنی هایی غیر بهداشتی
* سبزیجاتی که با آب آلوده به فضولات انسان آبیاری می شود.
* ماهی یا غذای دریایی خام یا کاملا پخته نشده که از آب های آلوده به شبکه فاضلاب، صید شده باشد.
با مصرف موادغذایی یا آب آلوده، باکتری مربوط در روده ها رها می شود که اسهال شدیدی ایجاد می کند اما در صورت تماس معمولی با فرد آلوده، خطر ابتلا به وبا وجود ندارد.
در واقع راههای انتقال بیماری وبا به دو روش تماس مستقیم و غیرمستقیم است.
وبا میتواند از طریق تماس با چیزهایی آلوده به میكروب وبا مانند دست دادن با دستهای آلوده بیمار، تماس با استفراغ یا مواد دفعی بیمار، ملحفه و لوازم آلوده او مثل لیوان، ظروف و حوله و.... منتقل شود كه همه این موارد، روش مستقیم انتقال بیماری است.
در روش تماس غیرمستقیم بیماری وبا میتواند از طریق خوردن آب آلوده به مدفوع مانند استفاده از چاهها، استخرها، جویبارها و دریاچههای آلوده منتقل شود.
خوردن سبزیجات و میوههای خام آلوده، استفاده از غذاهای پخته آلوده كه توسط دست آلوده و یا حشرات آلوده شده باشد،استفاده از شیرو بستنی آلوده كه از منابع غیر مطمئن تهیه شده باشد، از دیگر راههای انتقال وبا است.
علائم بیماری وبا :
در ابتدا شخص مبتلا به بیماری، اسهال خفیف بدون درد و بدون تب دارد كه كم كم شدید میشود، اسهال شخص مبتلا به وبا آبكی و به شكل لعاب برنج است. بیماری وبا گاهی همراه استفراغ و گاهی بدون استفراغ است كه به سرعت و در ظرف سه الی چهار ساعت موجب كم آبی شدید بدن شده و در صورتی كه سریعا آب و املاح بدن جبران نشود، سبب مرگ فرد مبتلا میشود.
دوره پنهان بیماری وبا از لحظه ورود میكروب به بدن تا بروز بیماری از چند ساعت تا پنج روز میباشد ولی به طور معمول در یكی دو روز بیماری وبا آشكار میشود. به محض شروع اسهال شدید بایستی مایعات فراوان و مورد استفاده قرار گیرد و سریعا به نزدیكترین مركز بهداشتی درمانی مراجعه شود.
پیشگیری ازبیماری وبا
در زمانی که بیماری وبا شیوع پیدا کرده از خوردن سبزیجات خام پرهیز شود. وسبزیجات و میوهها را قبل از مصرف با محلول پرکلرین گندزدایی و پس از شستن با آب سالم مصرف کنیم
بهتر است برای نوشیدن آب ، شستشوی ظروف و خوردن سبزیجات از آب لوله کشی کلردار استفاده کنیم. در غیر این صورت آب را بجوشانیم و پس از سرد شدن مصرف کنیم.
اجتناب از آشامیدن آبهای مشكوك در پاركها، باغها و فضای سبز
از خوردن ماهی خام یا کم پخته که از آب آلوده گرفته شده، اجتناب کنیم.
خودداری کردن از شنا کردن در استخرهای عمومی غیر استاندارد و پرهیز از خوردن آبمیوه و ساندویچ یا هر غذایی که احتمال داده می شود آلوده باشد.
تا جاییکه امکان دارد از غذاهای طبخ شده در منزل استفاده كنید
قبل از غذا خوردن و بعد از رفتن به توالت، دستهای خود را با آب و صابون خوب بشویید.
در زمان خرید و حمل مواد غذایی، اقلامی كه قابل شستشو و پختن مجدد نیستند مثل نان را در كنار میوه و سبزیجات نشسته وگوشت خام قرار ندهید.
از مصرف مواد غذایی، آب میوه و آب هویج، معجون و دیگر مواد خوراكی و نوشیدنیهای كه توسط فروشندگان دوره گرد عرضه میگردد جداً خودداری كنید
بهتر است حتما بعد از غذا چند قطره آب لیمو یا لیمو ترش تازه استفاده شود.
برنج پخته در فضای اتاق سریع آلوده میشود باید برنج را در یخچال نگهداری كرد.
مواد خوراكی را در ظروف سر بسته، دور از مگس و حشرات نگهداری كنید.
غذاها باید تازه و به اندازه نیاز در یخچال و دور از دسترس حشرات و مگس نگهداری شود و از قرار دادن سبزی و میوهجات نشسته در یخچال جداً خودداری كنید
همواره از شیر و فرآوردههای لبنی پاستوریزه استفاده كنید یا شیر را به مدت20 دقیقه قبل از مصرف جوشاند.
برای تهیه یخ خوراكی از آب جوشیده سرد شده استفاده شود در صورتی كه از یخ به عنوان یك منبع سرد كننده برای نگهداری مواد غذایی استفاده یا آب سرد استفاده میشود، بایستی آنها را در پوشش مناسب قرار داد
باید غذاهای پخته شده را قبل از مصرف بایستی به حرارت داغ رساند و خورشتها را قبل از مصرف جوشاند.
در سفرها حتما از لیوان شخصی، آب جوشیده و میوههای قابل پوست كندن استفاده شود
از تماس با مواد دفعی و استفراغ و لوازم آلوده بیمار خودداری شود
درمان بیماری وبا
اسهال وبایی خود محدوده شونده است بشرط آنكه کم آبی بدن درمان شود. اولین نشانه های بهبودی ظهور پیگمانهای صفراوی در مدفوع بیمار است.
مهمترین اقدام درمانی در وبا جایگزینی آب و الكترولیت است.
آنتی بیوتیك نیز دوره بیماری را كوتاه می كند، احتمال دهیدراتاسیون شدید را كم می كند و دفع ارگانیزم از مدفوع را كاهش می دهد لذا آنتی بیوتیك هم توصیه می شود، هرچند برای درمان ضروری نیست.
ORS (او آر آس ) بهترین مایع خوراكی جایگزین آب و الكترولیت در وبا است
Ringer 039 s lacate(رینگر لاکات) بهترین مایع تزریقی انتخابی در وبا می باشد
در هر لیتر رینگر لاكتات ۱۰ meq پتاسیم نیز اضافه میشود یا ترجیحاً از طریق خوراكی پتاسیم اضافی داده میشود.