جایگزین کردن یک دندان در گذشته دور از تصور بود. زمانی که دندان های مصنوعی وارد بازار شدند، بیماران تنها میتوانستند از یک قالب پلاستیکی شبیه به دندان برای تمامی دندانهای از دست رفته استفاده کنند. اما هنگامی که بیمار تنها یک دندان خود را از دست میداد، این روش قابل استفاده نبود. بتدریج با پیشرفت هایی که در عرصه دندانپزشکی زیبایی صورت گرفت که این روزها شاهد استفاده از روش های جدید برای درمان بسیاری از مشکلات دندانی بیماران هستیم. یکی از این روش های ایمپلنت یا کاشت دندان است.ایمپلنت نوعی پین باریک است که جنس آن از تیتانیوم خالص میباشد. این پایه تیتانیومی درون لثه بیمار کاشته و با استخوان فک او پیوند میخورد. به طوری که با گذشت مدت درمان، به یکی از اجزای بدن بیمار تبدیل میشود. مدت زمانی که برای درمان کاشت ایمپلنت تخمین زده شده بین سه تا شش ماه است. در این مدت باید ایمپلنت با استخوان فک جوش خورده و جزئی از آن شود.
ایمپلنت ریشه ای شکل (Implant Internal Connection)
این نوع ایمپلنت در میان دندانپزشکان بیشترین طرفداران را دارد زیرا به طور کامل درون لثه بیمار رفته و میتواند با استخوان فک تماس داشته باشد. ایمپلنت ریشه ای به پیچ های ضخیم و مخروطی شباهت زیادی داشته و پهنا و طول آنها با توجه به لثه بیمار طراحی میشود. در زمان درمان، دندانپزشک عمق بیشتری را در استخوان بیمار ایجاد میکند تا از این طریق ایمپلنت ریشه درون فک قرار بگیرد.
انواع ایمپلنت دندان
ایمپلنت ها براساس شرایط بیمار و ساختار فک و لثه بیمار در اشکال مختلفی ساخته میشوند. براساس کشور سازنده میتوان به انواع ایمپلنت کره ای، آمریکایی، ایمپلنتیوم، ایمپلنت سوئیسی، ایمپلنت sic و ... اشاره کرد. از نظر جنس و ماده اولیه برای تهیه ایمپلنت تنها تیتانیوم استفاده میشود چرا که فلز تیتانیوم در مقابل اسید و ترکیبات نمک و اکسیژن مقاوم است و به دلیل خاصیت غیرمغناطیسی بودن هیچ عارضه ای را متوجه بیمار نمی کند. دسته بندی ایمپلنت ها از نظر ساختار و نحوه قرار گرفتن در لثه بیمار صورت میگیرد. بر این اساس میتوان آنها را به شکل زیر دسته بندی کرد:
ایمپلنت دارای چارچوب راموس (Implant External Connection)
این نوع ایمپلنت زمانی کاربرد دارد که استخوان فک پایین بیمار، برای استفاده از ایمپلنت دندان ریشه ای ظریف باشد. همچنین در صورتی که قرار باشد از ایمپلنت ساب پریواستیل استفاده شود، ایمپلنت مدل دارای چارچوب راموس در گوشه عقب استخوان فک در دهان (نزدیک به دندان های عقل بیمار) و نزدیک چانه قرار داده میشود. با کاشت این نوع ایمپلنت در محل، به مرور زمان بافت لثه ترمیم میشود. پس از این دوره یک میله فلزی نازک در اطرف بالای لثه قابل مشاهده است که دندان مصنوعی بر روی این میله قرار میگیرد. ایمپلنت دارای چارچوب راموس، برای فک های ضعیف مناسب هستند زیرا میتوانند فک ضعیف را تثبیت کرده و از ایجاد شکستگی در آن جلوگیری کنند.
شرایط کاشت ایمپلنت
برای کاشت دندان یا ایمپلنت، معاینه دندانپزشک زیبایی ترمیمی ضرورت دارد. در این صورت بررسی های اولیه از قبیل معاینه وضعیت دهان و دندان ها و بررسی کامل سابقه درمانی و مشکلات دندان های بیمار در مرحله اول قرار میگیرد. براساس نظر دندانپزشک زیبایی ممکن است بیمار به رادیولوژی نیاز داشته باشد. تصاویری که از رادیولوژی تهیه میشود اطلاعات مناسبی در رابطه با مقدار استخوان موجود در فک، شکل آن و نیز محل اعصاب و سینوس ها در اختیار دندانپزشک قرار میدهد که شرایط بیمار برای استفاده از روش ایمپلنت باید مناسب باشد.
یکی از شرایط لازم برای کاشت ایمپلنت، سلامت لثه های بیمار است. از آنجا که فلز تیتانیومی باید از میان لثه عبور کند، بنابراین سالم بودن لثه یک شرط مهم برای ایمپلنت است. همچنین لثه باید استقامت کافی برای نگهداری پایه فلزی را داشته باشد. افراد سیگاری، کسانی که به بیماری های عفونی و خود ایمنی مبتلا هستند، بیماران دیابتی و افرادی که از پرتو درمانی در ناحیه سر و گردن استفاده میکنند، نمی توانند از روش ایمپلنت استفاده کنند.
ایمپلنت موقتی (Mini Implant)
زمانی که براساس تشخیص دندانپزشک زیبایی، قرار باشد ایمپلنت به منظور موارد موقت استفاده شود، ایمپلنت هایی با قطر کمتر از 3 میلیمتر مناسب هستند. این ایمپلنت ها برای 6 ماه دوام دارند که پروتزهای موقت بر روی آنها قرار میگیرد. زمانی که دندانپزشک ایمپلنت های دائمی بیمار را تهیه میکند، این ایمپلنت ها حذف میشوند و جای آنها را ایمپلنت های اصلی میگیرند.
موارد استفاده از ایمپلنت
در صورتی که یک یا چند دندان قدمی از بین رفته و دندانهای مجاور طبیعی و سالم باشند، کاشت دندان یا ایمپلنت بهترین روش برای بازسازی و ترمیم است. با کاشت یک دندان، جای خالی دندان افتاده پر میشود و از سوی دیگر میتوان فاصله میان دندانهای دیگر را از بین برد و دندا نهای سالم را به بیمار هدیه داد. برای این کار میتوان به چندین روش عمل کرد:
استفاده از بریج سه واحدی که در آن دو دندان سالم مجاور نیز کنده و سپس دندانهای دیگری به جای آنها کاشته میشود.
استفاده از بریجی که به دندانهای مجاور چسبیده اما عمر آن محدود است.
استفاده از بریجهای که تنها جایگزین تاج دندان افتاده میشوند و ریشه دندان همچنان به قوت خود باقی میماند. در این صورت نیروی ناشی از جویدن، به استخوان زیرین منتقل نمی شود و در نتیجه دوام و عمر بریج ها بیشتر خواهد بود.
همچنین زمانی که یک یا چند دندان از انتهای هر قوس دندانی افتاده و تنها یک سمت دندان طبیعی باشد، استفاده از روش ایمپلنت مناسب است. چرا که افتادن دندانهای قوی در عقب قوس دندانی که مسئولیت جویدن مواد غذایی را دارند، موجب آسیب به سایر دندانها میشوند. همچنین دندانهای باقیمانده به سمت فضای خالی حرکت میکنند و در نتیجه فاصله میان آنها افزایش مییابد. برای این عارضه میتوان از ایمپلنت به عنوان دندان پایه دوم بریج استفاده کرد.
