گروه روانپزشکی

هیپنوتیزم و کاربرد های آن

هیپنوتیزم چیست؟

حالت هیپنوتیزم را می توان حالت پاسخدهی شدیدی دانست كه هیپنوتیزم كننده در یك شخص ایجاد می كند . هیپنوتیزم كه زمانی در زمره امور غیبی واسرار آمیز به حساب می آمد اینك در قلمرو بررسی های علمی دقیق قرار داردو مثل سایر حوزه های  پژوهشهای روانشناختی در این زمینه نیز مجهولاتی وجود دارد. تعریفها و توجیهات مختلفی در این زمینه وجود داردكه به برخی از آنها اشاره می كنیم:

 

رابطه مستقیمی بین تلقین و هیپنوتیزم پذیری وجود داردهرچه شخص تلقین پذیرتر باشدسریعتر وكاملتر هیپنوز می گردد.در حالت هیپنوز تمركز نسبت به تلقین یا مطلب خاصی زیادتر می گرددودامنه توجه به تلقین یا كلمات هیپنوتیزور شدیدتر می گردد.

 

تئوری طرد نسبی در مورد هیپنوتیزم

طبق این نظریه انسان دارای دو ضمیر آگاه وناخود آگاه است. ذهن ناخوداگاه انسان قادر به استدلال استقرایی نیست وفقط به صورت قیاسی به تفكر و نتیجه گیری می پردازد. این دو ذهن یا ضمیر در هر شرایطی دركالبد فرد وجود دارد. در حالت هیپنوز ذهن خودآگاه مجبور به عقب نشینی می گرددتا ذهن ناخود آگاه باپیشروی جانشین آن گردد. درنتیجه استدلال فرد درحالت هیپنوز قیاسی است.

 

تاریخچه هیپنوتیزم:

اطلاعات چندانی درباره نحوه كشف هینوتیزم توسط انسانهای اولیه  وجود ندارد ولی شواهد ومدارك بدست آمده حاكی از كاربرد آن در زمانهای گذشته است. اثر وقایع هیپنوتیزمی  برروی لوحهای سنگی مصرو نیز نوشته های قدیمی و نقاشیهای بدست آمده از دیواره غارها از زمانهای بسیار گذشته دیده می شود حتی در اولین فصل كتاب تورات نیزدر مورد خواب عمیق(هیپنوتیزم) مطالبی بیان شده است. در میان اقوام مختلف نیز این حالت خلسه و جذبه در قالب مراسم گروهی ظاهر شده وپس از هزاران سال هنوز هم به همان صورت تكرار میگردد.

 

آغاز می شود تاریخ هیپنوتیزم نوین با فرانس آنتوان مسمر(1734-1815م) است. وی معتقد بود پدیده های هیپنوتیزمی وابسته به مغناطیس حیوانی هستند.كه این جریان مغناطیسی از بدن هیپنوتیزم كننده خارج شده ووارد بدن هیپنوتیزم شونده میشود.بعدها روش وی در درمان بیماریها مسمریسم نامیده شد.

 

اولین فردی كه لغت هیپنوتیزم به معنای خواب را برای این حالت انتخاب كرد دكتر جیمز برید بود. او ابتدا تصور میكرد كه عامل اصلی در هیپنوتیزم نگاه است ولی بعد متوجه شد كه هیپنوتیزم جز تلقین شفاهی هیپنوتیزور وتلقین پذیری هیپنوتیزم شونده چیز دیگری نیست. دكتر جیمز اسدیل ودكتر الیوتسون از هیپنوتیزم جهت بیهوشی بیماران ونیز جراحیهای كوچك وبزرگ استفاده نمودند.دكتر شاركو نیز از این پدیده دردرمان بیماران هیستریكی بهره جست.

 

درطول تاریخ هیپنوتیزم دانشمندان بزرگی مانند فروید شاركو پاولف اریكسون وهیلگارد و... درخشیده وتحقیقات گسترده ای در این زمینه انجام دادندتا اینكه در سال 1957 انجمن هیپنوتیزم بالینی در آمریكا تشكیل شد.

 

در حال حاضر از بسیاری از جنبه های هیپنوتیزم درپزشكی, روانپزشكی و دندانپزشكی استفاده می شود.پزشكی جدید معتقد است كه بیشتر از 80% بیماریهاو بسیاری از ناتوانیها ناشی از استرس وبویژه انقباضات عضلانی هستند وبا ریلاكس كردن عضلات كه طبعاً با آرامش روحی همراه است میتوان از بروز آنها پیشگیری نموده ویا آنها را درمان نمائیم.

 

كاربردهای بالینی هیپنوتیزم :

بطور سنتی  کاربردهای هیپنوتیزم را به دو گروه تقسیم می کنند: بالینی و غیربالینی، یا پزشکی و غیرپزشکی، یا پزشکی و نمایشی. البته غیر از اینها، اسامی دیگری هم در این زمینه مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنانکه از نام این دو گروه برمی آید؛ بخشی از کاربردهای هیپنوتیزم را که در قالب پزشکی میگنجند، بالینی و مابقی را غیربالینی مینامند.

هیچگاه نباید از هیپنوتراپی انتظار معجزه داشت هر چند گاهی اوقات نیز بدون اغراق معجزه می كند.در مواردی مانند تروماها واورژانسها كه پروسه های روتین پزشكی قابلیت ارزیابی وكارایی دقیق وبا سرعتی را دارا است دیگر استفاده از روشهایی مانند هیپنوتراپی نباید به كار برده شود.

 

آشنایی با فیزیوپاتولوژی بیماریها موارد احتیاط تداخلات دارویی وغیره در مورد بیماری مورد نظر تنها توسط كادر پزشكی مورد نظر امكان پذیر است واز دخالت افراد سودجو در این زمینه بایدجلوگیری شودامروزه كاربردها ی هیپنوتیزم در حیطه پزشكی ودندانپزشكی بسیار گسترده است وردپای آن تقریباً در تمام بخشهامانند روانپزشكی ،طب اطفال، ایمنی ، پوست ،سرطان ، اندوكرین، رادیولوژی پرستاری ،جراحی و... دیده می شود  ازطرف دیگر آشنایی وتخصص درمانگر در زمان بكارگیری هیپنوتیزم بسیار لازم وضروری میباشد.كه این روش  در كنار دانش پزشكی نوین میتوانند به عنوان مكملهای یكدیگر در جهت سلامت و بهداشت مورد استفاده قرار گیرد.

 

پس از هیپنوتیزم چه اتفاقی در بدن می افتد ؟

با مطالعه دقیق پدیده های هیپنوتیزمی می توان به ماهیت ترانس یا خلسه پی برد.

در هیپنوز تغییراتی در فیزیولوژی بدن ایجاد می شود ازجمله این تغییرات:تغییر ریتم قلب،كاهش فشار خون و كاهش  مقاومت عروق محیطی  و نیز كاهش متابولیسم پایه است . کاهش درجه حرارت بدن، مقاومت الكتریكی پوست و تعداد و عمق تنفس. تلقینات هیپنوتیزمی در توان عضلات و ترشحات غدد درون ریز تغییراتی ایجاد می كنند این تغییرات اساس بعضی از پدیده های جالب هیپنوتیزمی هستند كه باعث جذابیت هیپنوتیزم شده است  و نیز پدیده هایی كه باعث اثرات درمانی می شوند .

 

برخی از پدیده های هیپنوتیزمی عبارتند از : حالت كاتالپسی یا جمود عضلانی ، تغییرات در حواس پنجگانه، بی حسی هیپنوتیزمی ، سومنامبولیسم، تغییرات قدرت حافظه و رجعت سنی و قدرت تلقین پذیری فوق العاده و غیره .

 

این حقیقت مهم را بخاطر داشته باشید که هیپنوتراپی هم یکی از انواع روشهای درمانی میباشد و همچون دیگر درمانهای پزشکی موفقیت آن در درمان بیماریها بستگی به شرایطی دارد. هیپنوتیزم معجزه نیست ولی میتواند در برخی موارد همچون معجزه عمل کند.در لیست زیر برخی بیماری هایی که به کمک هیپنوتیزم درمان شده ویا شانس بالای 50 درصد برای درمان ازطریق هیپنوتزیم دارند از کتب و مقالات مختلف استخراج و آورده شده :

درمان بی خوابی

درمان حالات هیجانی

درمان لکنت زبان

فشار خون

درمان  افسردگی

درمان  حالات اضطرابی

درمان حالاتی که فرد در شناخت هویت خود دچار مشکلاتی شده است

درمان عدم قدرت در تمرکز فکر و ضعف حافظه

درمان پرخوری و کم خوری  (  ناشی از افسردگی )

رفع بیماریهای روان تنی

درمان ضعف و فقدان اعتماد به نفس

آسان و قابل تحمل کردن مشکلات دوران قاعدگی و نیز کاستن از شدت علائم

ایجاد انگیزه و امید به آینده و ایجاد روحیه مثبت و شاد

انواع آلرژیها و حساسیت

درمان عادت جویدن ناخنها

مهار خونریزی تروماتیک یا حین جراحی (و اعمال دندانپزشکی)

کمک به درمان زگیل

تسهیل رواندرمانی با امکان دسترسی سریع به خاطرات سرکوب شده آزار دهنده

بیماری ام اس

بالا بردن قدرت سیستم ایمنی بدن

آسم و تنگی نفس

کاستن از عوارض کموتراپی

درمان وسواس و رفتارهایی که فرد به صورت اجباری انجام می دهد

کنترل دردهای مختلف حاد و مزمن

درمان یا کنترل میگرن و انواع سردردهای تنشی

درمان کم خوری و لاغری ( لاغری ناشی از کم خوری یا علل دیگر)

فیبرو میالژیا ( دردهای خاص عضلانی)

تسریع در جوش خوردن شکستگی استخوان

ترک اعتیاد به دخانیات، الکل و بسیاری از مواد مخدر ( با ایجاد بی نیازی٬ تنفر و حساسیت)

تسریع در بهبودی سوختگی ها

کاستن از خونریزیهای بیماران هموفیلی

قابل تحمل کردن استرس و ناراحتی ناشی از اقدامات پزشکی (همچون آندوسکوپی، عکس رنگی، آنژیوگرافی و .)

 

 

 

عوارض و خطرات احتمالی هیپنوتراپی:

به صراحت می توان گفت وقتی هیپنوز را یک پزشک آموزش دیده با تجربه شایسته دارای شرایط لازم بکار ببرد هیچ خطری برای بیمار ندارد حتی نه برای سایکوتیکها و نه سایر اختلالات شخصیتی.

هرچند که می توان گفت هیپنوتیزم یکی از سالمترین و بی خطر ترین ابزارهای(درمان های جایگزین) Alternative Medicine است اما نباید از خطرات بالقوه ای که در کاربرد نامتناسب آن وجود دارد غافل باشیم در واقع پزشک در کاربرد هیپنوز برای درمان بیماران مانند هر روش و ابزار دیگری باید کاملا از نحوه کاربرد موارد استفاده و موارد منع استفاده آن آگاه باشد .

در واقع یک  اخطار بزرگ و حیاتی این است که تنها وتنها خطر واقعی  هیپنوتراپی زمانی است که آن را یک هیپنوتیزور غیر ماهر و بی صلاحیت انجام دهد

 

تصورات غلط در مورد هیپنوتیزم:

تصورات غلطی كه در هیپنوتیزم در جامعه وجود دارد سد مهمی را در راه پیشرفت علمی آن در جامعه به وجود آورده است .از جمله این تصور كه هیپنوتیزم نوعی خواب است. در حالی كه تحقیقات مختلف نورولوژیك نشان می دهد كه امواج مغز در هیپنوتیزم با خواب متفاوت است علاوه بر آن ازنظر سایكولوژیك هم خصوصیات فرد هیپنوتیزم شده با فردی كه به خواب رفته است متفاوت است . تصورات غلط دیگر مانند اعتقاد به اینكه در حالت هیپنوتیزم فردكنترل رفتاری خود را از دست می دهد و تحت تسلط هیپنوتیزور قرار می گیرد یا افرا د كند ذهن هیپنوتیزم می شوند یا اینكه فرد هیپنوتیزم شده ممكن است بیدار نشود یا اینكه افراد ساده لوح زودتر هیپنوتیزم می شوند و صدها تصور غلط دیگر . در حالی كه حقایق علمی نشان می دهد افرادفقط در صورت تمایل می توانند هیپنوتیزم شوند و در حین هیپنوتیزم در صورتی كه تلقینات ارئه شده با اعتقادات آنها مخالف باشد به راحتی در مقابل آن ایستادگی می كنند و در هر مرحله از هیپنوز در صورت تمایل می توانند ازحالت خلسه خارج شوند . همچنین مشخص شده كه برعكس تصور حاكم , افراد با هوش هیپنوتیزم پذیری بالاتری نسبت به بقیه افراد جامعه دارند .

خلاصه آنكه مدارك علمی فراوانی وجود دارد كه بسیاری از این تصورات غلط را به صورت علمی رد می كند .

 

خود هیپنوتیزم چیست ؟

خود هیپنوتیزم طریقی است که با استفاده از خلسه هیپنوتیزمی انسان بینشی عقلانی و احساسی نسبت به خود پیدا می كند. افرادی كه هیپنوتیزم  درمانی را بكار می برند معتقدند كه ریشه بیماریهای روانی انسان در نوعی نگرش منفی نسبت به خود  محیط و آینده است و نوروز ها از طریق نوعی نگرش منفی نسبت به خود ایجاد می شود. درمان این بیماریها بوسیله خود هیپنوتیزم ودادن تلقینات سازنده و عقلانی به خود ممكن است. خود هیپنوتیزم خود تلقینی یا تلقین به نفس است . در اصل همه هیپنوتیزم ها از نوع خود هیپنوتیزم هستند و اگر فرد خودش نخواهد در حالت خلسه قرار گیرد این غیر ممكن است. در دگر هیپنوتیزمی فردی دیگر با مهارت خود سوژه را راهنمایی می كند تا در شرایط خلسه قرار گیرد و سپس تلقینات لازم را به او می دهد.در خود هیپنوتیزم خود فرد نقش این راهنما را بازی میكند و فرایند درمانی را خودش اداره می كند . در خود هیپنوتیزم اهمیت تصویر سازی به مراتب از تمركز كه در دگر هیپنوتیزمی استفاده می شود بیشتر است . در بیشتر روشهای درمانی هیپنوتراپی , خود هیپنوتیزم جزئی از برنامه درمانی است . استفاده از این روش در درمانها به منظور افزا یش اعتماد به نفس , افزایش امید به درمان , سرعت بخشیدن به بهبودی كنترل اضطراب و كسب آرامش ایجاد سازگاری با بیماری و پذیرش آن و راه بهبود آن ،افزایش كیفیت زندگی بیماران , كاهش و تسكین درد و ... انجام میشود. همچنین به منظور افزایش قدرت حافظه و یادگیری، افزایش قدرت تمركز و مهارتهای اجتماعی ونیز كسب موفقیتهای مختلف در زندگی و... به طور گسترده در بین افراد جامعه به خصوص دانش آموزان و دانشجویان قابل استفاده است .

 

 

چه افرادی قابلیت هیپنوتیزم شدن دارند؟

با توجه به متدهای جدید متنوعی كه در دسترس قرار گرفته اند , تصور می شود در اكثریت عظیمی از افراد بشر قابلیت هیپنوتیزم شدن وجود داشته باشد .

در هیپنوتیزم از روشهای بدون كلامی می توان استفاده كرد و به این ترتیب حتی افراد كر و لال هم هیپنوتیزم شده اند .این مسئله این اهمیت را دارد كه برای مقاصد درمانی لزوماًنیازی به خلسه های عمیق هیپنوتیزمی نیست و با درجاتی از آرمیدگی كه برای تمام افراد به سادگی قابل دسترسی است, امكان درك و قبول تلقینهای درمانی در رفتار و اعمال آنها امكان پذیر است.

 

نکاتی در مورد جلسات هیپنوتیزم:

مدت جلسات هیپنوتیزمی به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع بیماری ,خصوصیات هیپنوتیزمی بیمار ,روشهای مورد استفاده توسط درمانگر وغیره .

اما استفادهاز هیپنوتیزم در درمان ممكن است بین چند ثانیه تا حدود یك ساعت وقت بگیرد .حتماً لازم نیست فرد به طور كلاسیك مراحل ایجاد خلسه را طی كند. در بعضی از موارد بیمار بدون اینكه خودش متوجه شود یا تغییری در وضعیت او ایجاد گردداز پدیده های هیپنوتیزمی استفاده می شود.

 

روشهای ساده ای وجود دارد كه همه افراد می توانندبه طور روزمره از آنها در افزایش عملكردهای خود ودرمان بیماریها استفاده كنند . برای مثال :

قبل از به خواب رفتن در رختخواب طاق باز دراز بكشید , تمام بدنتان را كاملاً رها كنید دستها و پاها از همدیگر جدا باشند , به آرامی ده نفس عمیق بكشید و در حین این عمل كم كم خود را در فضای آرامش بخش مثل كنار دریا یا جای سرسبزیامحل  دلخواه تصوركنید. در صورتی كه این مراحل را به خوبی انجام داده باشید به آرامش عمیق می رسید , در این شرایط تلقینات مناسب را می توانید به خود بدهید.

 

 

  لینک های مرتبط
مهاجرت به کانادا
کاشت مو
باربری تهران
طراحی سایت
مهاجرت به کانادا
گواهینامه ایزو
خرید کولر گازی از بانه
اسکالپ
.تمامی حقوق محتوا مربوط به وب کلینیک می باشد .
طراحی سایت و بهینه سازی سایت : آوینا پرداز